Πέμπτη 18 Μαΐου 2017

Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί στην Ευρωπαϊκή Ένωση



 Όπως επισηµαίνεται σε σχετική µελέτη (Support for Farmers’ Cooperatives, November 2012), το συνολικό µερίδιο αγοράς των ελληνικών αγροτικών συνεταιρισµών στους πλέον βασικούς κλάδους του αγροτικού τοµέα είναι µικρότερο του 20%, υπολειπόµενο αισθητά εκείνου άλλων κρατών-µελών της ΕΕ, όπως οι χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης (Φινλανδία, Ολλανδία, Δανία, Σουηδία, Γαλλία, Γερµανία κ.ά.), αλλά και άλλες χώρες, µε ανταγωνιστικά προς τη χώρα µας προϊόντα (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία).
Από τον Πίνακα 1 γίνεται σαφές ότι: Το µερίδιο αγοράς των συνεταιρισµών είναι πάνω από 50% για µερικά βόρεια και κεντρικά κράτη-µέλη της ΕΕ (Φινλανδία, Σουηδία, Δανία, Ολλανδία, Γαλλία και Ιρλανδία).
 Σε αντίθεση µε αυτό, το µερίδιο αγοράς για τους συνεταιρισµούς που λειτουργούν στις µεσογειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ποικίλλει µεταξύ 25% και 50% (Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία).
Κύριοι στόχοι των αγροτικών συνεταιρισµών
 Η συγκέντρωση προµηθειών προκειµένου να επιτευχθούν:
• 
Οικονοµίες κλίµακας (χαµηλότερο κόστος)
• Πρόσβαση σε αγορές
• 
Υψηλότερη βεβαιότητα στις πληρωµές
 Η βελτίωση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα προµήθειας τροφίµων µέσω:
Της αποφυγής των καταχρήσεων της δεσπόζουσας θέσης στην αγορά και των Αθέµιτων Εµπορικών Πρακτικών από τους κυρίαρχους εταίρους της αλυσίδας προµηθειών (κυρίως λιανοπωλητές)

Ο ρόλος των συνεταιρισµών στον τοµέα των γεωργικών ειδών διατροφής της ΕΕ

Σε µια αγορά αυξανόµενης ενοποίησης και συγκέντρωσης των παγκόσµιων λιανοπωλητών και επιχειρήσεων, οι ευρωπαϊκοί γεωργικοί συνεταιρισµοί έχουν αδύναµη αντισταθµιστική εξουσία.
Η µεγέθυνση και η ανάπτυξη σε πιο αποτελεσµατικές, πιο αποδοτικές και, τελικά, πιο ανταγωνιστικές επιχειρήσεις είναι, συνεπώς, απαραίτητη για αυτούς.
Οι συνεταιρισµοί:
 Συγκεντρώνουν την παραγωγή και προσφέρουν αγροτικά προϊόντα προς την αγορά, επεξεργάζονται τα τρόφιµα και παρέχουν υπηρεσίες προστιθέµενης αξίας προς τους εταίρους στην αλυσίδα εφοδιασµού τροφίµων.
 Συγκεντρώνουν τη ζήτηση για υπηρεσίες και προϊόντα αγροτικής παραγωγής και επιτυγχάνουν οικονοµίες κλίµακας που επιτρέπουν χαµηλότερο κόστος.
 Κατανοούν την ανάγκη για περαιτέρω συγκέντρωση, προκειµένου να αυξήσουν τα µεγέθη τους.
 Πραγµατοποιούν διαρκώς επενδύσεις και επιδιώκουν την ενσωµάτωση της καινοτοµίας στα αγροτικά προϊόντα για την αύξηση της προστιθέµενης αξίας και του εισοδήµατος των γεωργών-µελών τους.
 Συµµετέχουν ενεργά στη βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασµού τροφίµων, ιδίως σε ό,τι αφορά τις εµπορικές σχέσεις B2B

Οι ευρωπαϊκοί συνεταιρισµοί αναπτύσσονται

Οι αγροτικοί συνεταιρισµοί της ΕΕ έχουν µία ιδιαίτερα ισχυρή παρουσία στην ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα τροφίµων, που βρίσκεται, από κάθε άποψη, σε πολύ µεγάλη απόσταση από την εικόνα των ελληνικών συνεταιρισµών, τόσο ως προς το εύρος των δραστηριοτήτων, όσο και κυρίως ως προς τον κύκλο εργασιών τους.
Ειδικότερα, ο συνολικός κύκλος εργασιών των ευρωπαϊκών αγροτικών συνεταιρισµών ανέρχεται σήµερα στα 347 δισ. ευρώ, ενώ ο συνολικός αριθµός των συνεταιρισµών είναι 22.000 περίπου. Επιπλέον, οι 100 σηµαντικότεροι ευρωπαϊκοί συνεταιρισµοί παρουσιάζουν τάσεις µεγέθυνσης, δεδοµένου ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών τους αυξήθηκε από 187 δισ. ευρώ το 2011 σε 225 δισ. ευρώ το 2013. Πρόκειται για µια αύξηση της τάξεως του 20% περίπου, στο διάστηµα της τριετίας 2011-2013.
Η απόσταση, συνεπώς, που χωρίζει το επίπεδο και το εύρος οικονοµικής δραστηριότητας των ελληνικών αγροτικών συνεταιρισµών από εκείνους άλλων ευρωπαϊκών χωρών είναι πολύ µεγάλη. Το στοιχείο αυτό επαληθεύεται και από τη σύγκριση των 20 µεγαλύτερων συνεταιρισµών της χώρας µε εκείνους της Ιταλίας και της Ισπανίας, δύο χώρες µε ανταγωνιστικά προς την Ελλάδα προϊόντα.
Πραγµατικά, όπως προκύπτει από τον πίνακα που ακολουθεί, ο συνολικός κύκλος εργασιών των 20 µεγαλύτερων αγροτικών συνεταιρισµών της Ισπανίας, που ανερχόταν, το 2013, στο ύψος των 5,4 δισ. ευρώ, είναι δέκα φορές µεγαλύτερος του αντίστοιχου ελληνικού. Η διαφορά µεγεθύνεται στην περίπτωση της Ιταλίας, όπου είναι 22 φορές µεγαλύτερος, µια και εκεί υπερβαίνει το ύψος των 11,8 δισ. ευρώ (Πίνακας 2).
Το συµπέρασµα από τη σύντοµη αυτή παρουσίαση είναι σαφές: Αν η Ελλάδα θέλει να ξεπεράσει τη σηµερινή κατάσταση, και η αγροτική της οικονοµία να γίνει πολλαπλά ελκυστική και προσοδοφόρα, οφείλει να αγκαλιάσει και να υλοποιήσει τη συνεταιριστική ιδέα. Κάθε άλλος δρόµος δεν εκφράζει παρά το κόλληµα στη µιζέρια της Ψωροκώσταινας, από την οποία υποτίθεται ότι έχουµε απαλλαγεί.
Οι συνεταιριστικές αρχές
  • Εθελοντική́ και ελεύθερη συµµετοχή́
  • Δηµοκρατική́ διοίκηση εκ µέρους των µελών
  • Οικονοµική́ συµµετοχή́ των µελών
  • Αυτονοµία και ανεξαρτησία
  • Εκπαίδευση, κατάρτιση και πληροφόρηση
  • Συνεργασία µεταξύ συνεταιρισµών
  • Ενδιαφέρον για την κοινότητα
 

   Πηγή : http://www.ypaithros.gr